Περιεχόμενα
Ιστορία της χαρουπιάς
Η χαρουπιά είναι ένα δέντρο το οποίο είναι ευαίσθητο στη θερμοκρασία και επηρεάζεται από την ξηρασία, που υπήρχε στην Κύπρο για αιώνες.
Στο παρελθόν ήταν σημαντική στην αγροτική οικονομία του τόπου. Ήταν γνωστή ως ο «μαύρος χρυσός» της Κύπρου.
Σύμφωνα με τις τάσεις στην αγορά τα τελευταία χρόνια η κατανάλωση του χαρουπιού αναμένεται να αυξηθεί λόγω της έλλειψης κακάο, της αύξησης των βιολογικών και χωρίς γλουτένη προϊόντων.
Τα χαρούπια καλύπτουν τις σύγχρονες διατροφικές ανάγκες στην υγεία και συνδέονται άμεσα με την παράδοση και την ιστορία πολλών Ευρωπαϊκών χωρών.
Η χώρα που παράγει τις μεγαλύτερες ποσότητες χαρουπιού είναι η Ισπανία και ύστερα κατά σειρά η Ιταλία, η Πορτογαλία, το Μαρόκο, η Τουρκία, η Ελλάδα, η Κύπρος και ο Λίβανος.
Διατροφική ανάλυση
- Σάκχαρα: 48-56%
- Πρωτεΐνη: 3-4%
- Λιπαρά: 0,2-0,6%
Ανατομία Χαρουπιού
Ο πολτός αποτελείται από σάκχαρα, μέταλλα και πολυφαινόλες, ενώ αντίθετα ο σπόρος περιέχει πολυφαινόλες, πρωτεΐνες, μέταλλα, διαιτητικές ίνες και δεν περιέχει καθόλου γλουτένη.
Η σκόνη χαρουπιού είναι σημαντική πηγή βιταμινών E, D, C, B6, νιασίνης και φυλλικού οξέος. Αντίθετα οι βιταμίνες Β2, Α και Β12 περιέχονται σε χαμηλότερο επίπεδο.
Προϊόντα χαρουπιού
Τα τελευταία χρόνια υπάρχουν πολλά παραδοσιακά προϊόντα διατροφής με βάση το χαρούπι στην αγορά. Το πιο γνωστό προϊόν είναι το αλεύρι χαρουπιού. Από αυτό παρασκευάζονται παξιμάδια, βουτήματα και ζυμαρικά. Επίσης υπάρχει και το τσάι χαρουπιού.
Στην Κύπρο το πιο γνωστό παραδοσιακό προϊόν με βάση το χαρούπι είναι το χαρουπόμελο το οποίο είναι διαδεδομένο και σε πολλές άλλες χώρες.
Άλλες χρήσεις του χαρουπιού
Η LBG γνωστή ως κόμμι χαρουπιών είναι η υδατοδιαλυτή βλέννα που περιέχει το εσωτερικό μέρος του σπόρου και είναι ένας πολυσακχαρίτης που δημιουργείται μετά από επεξεργασία των σπόρων. Είναι ένα φυσικό πρόσθετο και χρησιμοποιείται στη βιομηχανία τροφίμων ως παχυντικό.
Την LBG θα τη συναντήσουμε σε φαρμακευτικά προϊόντα, καλλυντικά, κόλλες, χρώματα, γυαλιστικά και κεραμικά.
Τι δράσεις έχουν τα χαρούπια στην υγεία;
- Έχουν την ικανότητα να συμμετέχουν στη δράση κατά των καρκινικών κυττάρων.
- Συμμετέχουν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων διάρροιας.
- Λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε αντιοξειδωτικά, φυτικές ίνες και πολυφαινόλες έχουν τη δυνατότητα να βοηθούν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα. Δηλαδή, θεωρείται σημαντική τροφή για άτομα με διαβήτη.
- Το χαρουπάλευρο (από σπόρους χαρουπιού) είναι το αλεύρι χαρουπιού και χρησιμοποιείται για την παρασκευή προϊόντων για κοιλιοκάκη (χωρίς γλουτένη) και άλλων διαιτητικών προϊόντων.
Τι γίνεται με τη δυσκοιλιότητα;
Η επαρκής κατανάλωση χαρουπιού βοηθά στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας λόγω της αυξημένης περιεκτικότητάς του σε φυτικές ίνες οι οποίες έχουν ευεργετικές ιδιότητες.
Πως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το χαρούπι;
Το χαρουπάλευρο το οποίο είναι αλεύρι με γλυκιά γεύση και χρησιμοποιείται σε πολλά τρόφιμα, είναι χρήσιμο για την παρασκευή αρτοσκευασμάτων όπως ψωμί, μπάρες δημητριακών, κέικ και κριτσίνια. Επίσης το χαρουπόμελο το οποίο είναι χυμός από χαρούπι με γεύση καραμέλας μπορεί να προστεθεί σε γλυκά και ροφήματα.
Την περίοδο του καλοκαιριού που πλησιάζει μία ωραία επιλογή είναι η προσθήκη του σε smoothies.
Χρειάζεται να προσέχουμε την κατανάλωση
Μπορεί οι σκόνες χαρουπιού να προτείνονται για καθημερινή κατανάλωση επειδή περιέχουν θρεπτικά συστατικά και έχουν γλυκιά γεύση αυτό όμως δεν ισχύει για όλα τα προϊόντα με χαρουπάλευρο γιατί ορισμένα έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και σάκχαρα.
Θα χρειαστεί να προσέξουμε την επεξεργασία που έχουν υποστεί.
Συμπέρασμα
Η αξία του χαρουπιού καθώς και η προστασία του είναι σημαντική λόγω των πολύτιμων θρεπτικών συστατικών. Η κατανάλωση του χαρουπιού έχει ευεργετικές ενέργειες στον οργανισμό και γιατί όχι να μην κάνουμε μία δοκιμή στη γεύση του.
Συγγραφή: Γιώτα Στεφάνου, Στέλεχος Διατροφής & Διαιτολογίας
Πηγή
- Papaefstathiou E, Agapiou A, Giannopoulos S, Kokkinofta R. Nutritional characterization of carobs and traditional carob products. Food Sci Nutr. 2018 Oct 4;6(8):2151-2161. doi: 10.1002/fsn3.776. PMID: 30510716; PMCID: PMC6261171.
